Spiegeling

Fotograferen is plezier in kijken, zoeken en vinden. Een intrigerende spiegeling dit keer.

Foerageren op oude schors

De fotogenieke spleten en groeven van de schors van een oude acacia. Het is overduidelijk dat hierin veel insecten en spinnetjes te vinden zijn voor boomklevers, boomkruipers, spechten en andere vogels van oudere bossen, landgoederen, parken en tuinen. Heb je een van deze vogels in je tuin, dan vertelt dat een ecologisch en historisch verhaal.

Eerst tekenen

Schoonheid zit in een klein hoekje, of in dit geval in kleine bollen. Voordat ik deze tulpenbollen 'Marilyn' kan planten, wilde ik ze eerst tekenen. Dit is een detail uit de botanische tekening in dubbeltechniek (aquarel en kleurpotlood). De hele tekening en andere 'botanical art' is te zien op mijn website www.tuinstudiorozenhorst.nl.

Complexe verleiding

De bouw van een passiebloem blijft fascineren en van een grote schoonheid. Makkelijke klimplant die elke dag een nieuwe bloem opent. Tot ver in oktober.

Mulchen?

Om de tuin vitaal te houden is mulchen onmisbaar! Mulchen is het tussen de planten aanbrengen van bijvoorbeeld een laagje afgevallen blad, compost of schors (gebruik geen turf daarvoor). Mulch voorkomt dichtslaan en uitdrogen van de grond door regen, zon, wind en ‘kale vorst’. De bodem blijft met een mulchlaag gelijkmatig vochtig waardoor zich een rijker bodemleven ontwikkelt, met luchtigheid, humus en voedingsstoffen als resultaat. Ook houdt een mulchlaag bloemen, fruit en groente vrij van modderspatten.

Veel vaste planten komen de winter bovendien beter door met zo’n isolerend dekbedje. De mulchlaag neemt ook licht weg waardoor (onkruid)-zaden niet kiemen en schoffelen en wieden dus verleden tijd is. Stop dus het herfstblad niet in de gemeentelijke bladkorf, maar behoud dit goud voor uw eigen tuin! Heeft u heel veel blad, dan loont het om er een grote hoop (of in een korf) van te maken die na een jaar een berg kostbare, voedzame bladaarde levert. Te gebruiken als mulch of als potgrond!

Winterblad

Rijpende bessen van Italiaanse aronskelk kondigen de herfst aan. Je zou zeggen, hierna is het gedaan. Nee hoor. Nog voor de winter verschijnen de nieuwe, grote pijlvormige en geel geaderde bladeren. Een uitstekende en makkelijke plant voor een plekje in de winterborder.

Stapelmuurtje

 Om meer dieren in je tuin te krijgen is het maken van een stapelmuurtje een snelle en ideale toevoeging. Met name spinnetjes en insecten, zoals wilde bijen, pissebedden, lieveheersbeestjes en andere kevers vinden er schuilplekken. Maak er meteen een bank van en plant er rotsplantjes tussen. Dan kun je er van dichtbij van genieten.

Kyrengeshoma

Een moeilijke naam voor een wel heel makkelijke plant. De Japanse wasbloem (Kyrengeshoma palmata). Een schaduwbloeier die het echt nooit laat afweten, ook al verwaarloos je hem. Een handje compost of koemest in het voorjaar en wat water bij te droog weer, dat is alles. Hij breidt zich langzaam uit en komt jaarlijks trouw terug. Met recht een 'vaste plant’, want lastig wordt 'ie nooit. Het blad is frisgroen en handvormig. De stengels buigen sierlijk over onder het gewicht van de bloeiwijze in top. De bloembladen zijn apart: dik en wat ‘vlezig’ en hebben een stijlvolle lichtgele kleur die overal past. In de winter zijn zelfs de overblijvende bleke stengels nog leuk.

Herfstasters late showstoppers

De herfstasters stelen in de herfstborder absoluut de show. Ze groeien in het voorseizoen heel onopvallend op, hun groene takken steun biedend aan andere borderplanten. Totdat op een zonnige oktoberdag of onder een loodgrijze hemel in november het feest losbarst. Kleine of grote bloemen, van diep purper tot zuiver wit, lage pollen of tot borsthoogte reikend, rechtop staand of sierlijk overhangend, vaak geurend en vol nectar en stuifmeel voor bijen en vlinders. Oogverblindend mooi in het zachte, lage zonlicht of oplichtend in de mist. Kwekerij de Hessenhof in Ede heeft fraaie moederbedden waar je de asters in hun uiteindelijke volwassen vorm en omvang kunt bekijken. En een onwaarschijnlijk groot aanbod aan kleuren, vormen en allemaal heel gezond. Meeldauw wordt niet getolereerd.

Lang groeien, laat bloeien

Hoe komt het toch dat de ene tuinplant in mei al klaar is met bloeien en zaad heeft gevormd, terwijl de ander koud met zijn eerste blaadjes boven de grond verschenen is. Dat heeft alles te maken met de oorspronkelijke standplaats van de plant en de overlevingsstrategie die de plant van nature ontwikkeld heeft. De lengte van het groeiseizoen – aantal maanden met voldoende warmte, veel licht en lange dagen – zijn daarbij bepalend. In streken met een mild winterklimaat kunnen planten vroeg beginnen met groeien. Ze zijn voor de droge hitte van de zomer klaar met hun voortplantingscyclus. Soorten uit noordelijke of bergstreken beginnen later, maar profiteren van de enorme daglengte in de zomer. Veel van de populaire prairieplanten zoals de zonnehoed (foto) behoren daartoe. Planten die laat in het seizoen bloeien profiteren bovendien van de zomerse warmte en kunnen investeren in een groot lichaam, dat veel bloemen kan voortbrengen en veel zaad oplevert, zoals bij zonnebloemen, pompoenen, kompasplant, vlinderstruik en veel hoge grassen.

Goede oogst

Dit jaar belooft een goed jaar te worden voor de appeloogst. Dit heeft met allerlei zaken te maken, zoals wel of geen strenge vorst tijdens de bloei in het voorjaar en goede bestuiving, maar ook met de boom zelf. Veel fruitbomen vertonen zogenaamde beurtjaren (een jaar met weinig vruchten) die op een goed oogstjaar volgen. Dat zit zo. De bloemknoppen worden al in de herfst in aanleg gevormd. Als de boom dan al z'n energie in een kroon vol fruit stopt, blijft er voor de bloemaanleg weinig over. De fruitteler dunt daarom de hoeveelheid vruchten uit tot een acceptabel niveau, zodat de boom zich niet uitput en hijzelf het volgend jaar ook voldoende kan oogsten.

Vooruitzien voor laatbloeiers

In veel tuinen bloeit er in november niets meer. Vreemd, want willen we niet zo lang mogelijk bloemen in de tuin hebben, voordat het weer winter is? Ik denk dat ik weet hoe dat komt. Vaste planten die in november en december bloeien worden in die tijd zelden bloeiend aangeboden in tuincentra. Alle ruimte en aandacht gaat dan uit naar kerstgroen en versieringen. Veel kwekerijen, open tuinen en modeltuinen hebben tegen die tijd hun deuren al gesloten, dus kunnen we geen prachtige herfstborders of moederbedden bekijken. Vooruitzien is voor een bloeiende herfst- en wintertuin daarom het enige dat erop zit. Laat je inspireren door tuinboeken en –tijdschriften en snuffel in (online) catalogi met de focus op laatbloeiers. Maak daarom in deze nazomermaanden een lijst met favorieten en ga naar de kweker. Nog dit jaar resultaat!

Distelvlinder

Vlinders geteld dit weekend. De vlinderstruik in de voortuin trok er massa's, vooral 's ochtends en 's avonds. De zomerhitte was zo hevig dat de vlinders vooral aan de schaduwzijde te vinden waren. Kleine vos was bij mij winnaar met zo'n 10 exemplaren. Dagpauwoog en de verfijnde distelvlinder (foto) werden tweede met gemiddeld vijf exemplaren.

Zomerkuur

In de zomer staan er geen kamerplanten binnen bij mij. Ze krijgen een gezondheidskuur in de tuin of kas. Het is wonderlijk hoe weinig je er dan aan te doen heb terwijl ze met de dag mooier worden. Deze clivia vond ik als jonge plant bij het afval van de zaterdagmarkt, ruim dertig jaar geleden. Langer dan een poes of hond is ze (ik denk dat het een zij is) al bij me. Ik geniet ervan wanneer ze trouw elk jaar in juli een paar weken de show steelt. Dit jaar met zeven volle bloemstelen.

Spelen met randen

Randplanten hoeven niet saai als eenvormige afscheiding van de border toegepast te worden. het lijkt soms of het beeld van randplanten ergens is blijven steken bij het randje begonia's, lobelia's, vlijtig liesjes, lavendel, buxus en schildersverdriet. Speel eens met een gemengde borderrand van lage kruipers, kleine vaste planten met mooie bladvormen en kleuren, vetplanten, botanische tulpjes en alliumpjes, lage grassen, kruiden zoals tijm en allerlei rotsplanten. De combinaties zijn eindeloos en succesvol, zolang je de planten uitkiest op hun voorkeur voor standplaats. In de halfschaduw op koele vochtige bodem is zachtroze Astilbe 'Sprite', met donker bronsrood, diep ingesneden blad een mooie en probleemloze keuze. Wissel af met lichtgroene, mooi getekende Heucherella's en blauw bloeiende Campanula's. In de zon zit je goed met steenanjers, een kleine soort vrouwenmantel en niet-bloeiende ezelsoren 'Silver carpet' (foto). Om er maar een paar te noemen.

Van muurbloem tot Pas de Deux

Wat hebben taal en planten met elkaar te maken? Vrij veel. Sinds mensenheugenis eten en gebruiken mensen planten als voedsel, kruid, medicijn, verfstof, materiaal en veevoer. Plantenkennis was dus noodzakelijk en gemeen goed. Veel plantennamen zijn in dat dagelijks leven ontstaan en zeggen iets over het uiterlijk (blauwe bosbes), het gebruik (zeepkruid, lieve-vrouw-bedstro, verfbrem), waar ze groeien (muurbloem, korenbloem), bloeiperiode (St. Janskruid, maarts viooltje) of een andere eigenschap (dolle kervel, prikneus, brandnetel). In onze tijd krijgen nieuwe tuinplanten hun naam van de kweker of ontdekker. Bloemkleur en bladvorm zijn nog steeds inspiratiebron daarvoor: papaver Patty’s Plum, lijsterbes ‘Purple Magic’, Hosta ‘Big Daddy’. Of juist de smaak zoals peper Sweet Cayenne en kaneelbasilicum om er maar een paar te noemen. Rozenkwekers spannen de kroon met namenromantiek in optima forma: Lady of the Dawn, Rainy Day, Claire Matin (foto), True Love, Warm Welcome, Pas de Deux, Weddingday en Guirlande d’Amour.

Alleen al om de naam zou je ze in je tuin willen hebben!

Zelfzaaier

Er gaat niets boven een veld vol wilde klaprozen. In de doorsnee tuin is daar meestal geen plaats voor. Voor de tuin zijn er allerlei soorten papavers. Heb je eenmaal oosterse papavers gezaaid dan blijven ze her en der verschijnen. Een probleem worden ze zelden, want het vlezige, grijsgroene blad is goed te herkennen, zodat selectief wieden een peulenschilletje is. Van deze schoonheid heb je er niet veel nodig om bewondering te oogsten.

Mooie moestuin

Er gaat een weldadige rust uit van een mooie, georganiseerde, verzorgde moestuin. Keurige rijtjes sla, bietjes, worteltjes en prei. Afrikaantjes en bijenplanten lokken nuttige insecten en bestuivers. Grafische schoonheid, alles is zoals het moet zijn.

Irissen laten bloeien

Bij baardirissen kun je meer blad dan bloemen krijgen als je even niet oplet. Baardirissen hebben een liggende stengel waarin reservevoedsel wordt opgeslagen. Een normale tuinmeststof bevat naar verhouding teveel stikstof, wat veel bladgroei geeft, en te weinig kalium en fosfor. Deze laatste elementen zijn belangrijk voor wortel- en stengelgroei, bloemaanleg en vruchtzetting. Geef irissen daarom tomatenmest voor een rijke bloei.

Bingerden

Een bezoek aan de Internationale Kwekerijendagen op landgoed Bingerden (Angerlo) is altijd een feest. Je kunt eindeloos en rustig snuffelen in alle kramen met bijzondere vaste planten, bomen, klimplanten, rozen, bollen en zaden. Of bij de uitgebreide tafels met tuinboeken en kwaliteitsgereedschap. Er zijn themalezingen door keien in het vak, heerlijke catering en diverse activiteiten. En toch geniet ik elk jaar het meest van de mooie moestuin op het landgoed Bingerden, met de verzorgde bedden, de bongerd, kasjes en de centrale pergola met bloeiende rozen. Dit jaar bloeide er nog geen enkele roos, vanwege dat gekke late voorjaar. Maar daardoor waren wel deze indrukwekkende, dieppaarse irissen te zien.

Groene schapenwol

Nadat jonge vogels zijn uitgevlogen is het zaak het nestkastje direct daarna goed schoon te maken. Mogelijk wordt het deze zomer nog een keer benut door een mezenpaar. De foto toont het verschillende nestmateriaal dat de pimpelmezen hebben gebruikt, zoals mos, veertjes, lange en korte plantaardige vezels, witte en groene schapenwol en veel lange witte en zwarte haren (van een pony waarschijnlijk). In de ‘viezigheid' op de bodem zaten twee soorten parasieten waaronder een bloedzuigende.

Zes gele bolletjes

Zaterdagmiddag waren ‘onze’ pimpelmeesjes helemaal klaar om hun eerste vluchtje te maken. In anderhalf uur tijd vlogen er zes uit. Een uurtje later was de hele familie vertrokken en de tuin zo stil …