Na de eerste vorst

De eerste vorst maakt direct duidelijk welke planten in de winter geen rol in het tuinbeeld meer spelen. Het bevroren blad ligt er verslijmd of totaal zwart geworden bij. Die gaan op de composthoop. Bladeren die afgevallen en verdord ook nog mooi van kleur zijn laat ik liggen. Voor de sfeer en vooral voor hun bijdrage aan de humusvorming door wormen, allerlei bodeminsecten en schimmels. En holle, droge stengels (bijvoorbeeld van Thalictrums) laat ik ook staan. Deze zijn voor veel insecten belangrijk om in te overwinteren. Mooie zaadhoofdjes van vaste planten, klimplanten en heesters geven structuur en volop leven in de wintertuin. Zaad-etende vogels snoepen er de hele winter nog van.

Bollen combineren

Bollen combineren

Voor de meeste bollen is het nu planttijd. Ze zijn op veel plekken te koop en bestellen via internet. Probeer eens een combinatie van bollen te ontwerpen die in een grote pot ruim twee maanden kleur geeft. Bijvoorbeeld narcissen samen met middelvroege en late tulpen. Kies voor een spetterende blikvanger uw favoriete kleurcombinatie, met bloemen die op verschillende hoogtes èn gelijktijdig bloeien. Of voor lang plezier juist een combinatie van bollen die na elkaar bloeien. Zet de bollenpotten buiten op een voor de vorst en oostenwind beschutte plaats.

(gepubliceerd in Vrouw in de Regio oktober)

Terugtrekken

Als vaste planten zich voorbereiden op de naderende winter spelen zich ingewikkelde chemische processen in hun bladeren, stengels en wortels af. Hormonen zorgen ervoor dat waardevolle stoffen uit de bladeren worden weggehaald en getransporteerd naar de ondergrondse delen waar ze worden opgeslagen. Dat proces van ‘terugtrekking’ geeft de meest prachtige kleuren, patronen en tekeningen in herfstblad, zoals bij de bladeren van deze waterplant.

Mulchen?

Om de tuin vitaal te houden is mulchen onmisbaar! Mulchen is het tussen de planten aanbrengen van bijvoorbeeld een laagje afgevallen blad, compost of schors (gebruik geen turf daarvoor). Mulch voorkomt dichtslaan en uitdrogen van de grond door regen, zon, wind en ‘kale vorst’. De bodem blijft met een mulchlaag gelijkmatig vochtig waardoor zich een rijker bodemleven ontwikkelt, met luchtigheid, humus en voedingsstoffen als resultaat. Veel vaste planten komen de winter bovendien beter door met zo’n isolerend dekbedje. De mulchlaag neemt ook licht weg waardoor (onkruid)-zaden niet kiemen en schoffelen en wieden dus verleden tijd is. Stop dus het herfstblad niet in de gemeentelijke bladkorf, maar behoud dit goud voor uw eigen tuin! Heeft u heel veel blad, dan loont het om er een grote hoop (of in een korf) van te maken die na een jaar een berg kostbare, voedzame bladaarde levert. Te gebruiken als mulch of als potgrond!

(tevens gepubliceerd in Vrouw in de Regio oktober)

Bladkleuren

Als ik een beplantingsplan maak, dan kies ik planten uit vanwege veel verschillende eigenschappen. Mooie herfstkleuren bijvoorbeeld. Met koude nachten en warme, vochtige dagen worden die het mooist. Voor mij is dit kortstondig kleurenspektakel minstens zo belangrijk als de bloemen in de zomer. Hoewel inheemse beuk en veldesdoorn het best aardig doen, moet de tuin echte blikvangers hebben, zoals (Japanse) esdoorns. Op de foto's een prachtige en makkelijke tuinboom - voor iets grotere tuinen en vochthoudende grond - de zuidoost Amerikaanse amberboom (Liquidambar stiraciflua) die in oktober in vuur en vlam komt te staan.